Codex Aureus Epternacensis

De Codex Aureus Epternacensis (Codex Aureus van Echternach) is een verlucht Evangeliarium, dat vervaardigd werd in (bij benadering) de periode 1030-1050^[1], met hergebruik van een oudere boekband, die van 980-990 dateert.^[2] Het is een van een achttal manuscripten die als "Codex Aureus" bekend staan. Het bevindt zich nu in het Germanisches Nationalmuseum in Neurenberg. Het dient niet verward te worden met het twee eeuwen oudere Evangeliarium van Echternach uit de Bibliothèque nationale de France in Parijs of het twee eeuwen jongere Liber aureus Epternacensis uit de "Forschungsbibliothek" in Gotha.

Het manuscript bevat de Vulgaatversies van de vier Evangeliën met inleidende materie waaronder de Canons van Eusebius.^[3] Het is een van de mooiste voorbeelden van boekverluchting in de Ottoonse renaissance, hoewel het manuscript zelf, in tegenstelling tot het voorblad van de boekband, waarschijnlijk net na het tijdperk van de Ottonen vervaardigd is. Het werd gemaakt in de Abdij van Echternach onder leiding van abt Humbert.

Het bestaat uit 136 foliobladen van 446 mm. bij 310 mm. Het is een van de meest uitbundig verluchte Ottoonse manuscripten. Het bevat meer dan 60 versierde pagina's, waaronder 16 paginagrote miniaturen, 9 paginagrote initialen, 5 portretten van de evangelisten, 10 gedecoreerde pagina's met de canons; er zijn ook 16 initialen van een halve pagina en 503 kleinere initialen, terwijl een aantal pagina's in de trant van textiel gedecoreerd is. De tekst is volledig in gouden inkt geschreven.^[4]

↑ (de) Metz, Peter (1956): Das Goldene Evangeliënbuch von Echternach im Germanischen National-Museum zu Nürnberg. München: Prestel
↑ (en) Lasko, Peter; Pevsner, Nikolaus en Nairn, Judy (1972): Ars sacra: 800-1200. Harmondsworth: Penguin books
↑ Behalve korte teksten op tafels, die door engelen worden gedragen, zijn er drie voorwoorden van Hiëronymus en de brief van Eusebius, teksten die alle vaak als voorwoord gebruikt worden in middeleeuwse evangeliaria.
↑ (en) Walther, Ingo F. en Wolf, Norbert (2014):Codices Illustres: the world's most famous illuminated manuscripts, 400 to 1600. Keulen: Taschen Gmbh

[1] (de) Metz, Peter (1956): Das Goldene Evangeliënbuch von Echternach im Germanischen National-Museum zu Nürnberg. München: Prestel

[2] (en) Lasko, Peter; Pevsner, Nikolaus en Nairn, Judy (1972): Ars sacra: 800-1200. Harmondsworth: Penguin books

[3] Behalve korte teksten op tafels, die door engelen worden gedragen, zijn er drie voorwoorden van Hiëronymus en de brief van Eusebius, teksten die alle vaak als voorwoord gebruikt worden in middeleeuwse evangeliaria.

[4] (en) Walther, Ingo F. en Wolf, Norbert (2014):Codices Illustres: the world's most famous illuminated manuscripts, 400 to 1600. Keulen: Taschen Gmbh

[1]

[2]

[3]

[4]